بررسی نقادانۀ دعاوی طبیعت‌گرایانۀ داوکینز

Authors

  • زینب سادات موسوی دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد، گروه فلسفه، دانشکدۀ الهیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
  • نرگس نظرنژاد دانشیار، گروه فلسفه، دانشکدۀ الهیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
Abstract:

ریچارد داوکینز، یکی از ملحدان عصر حاضر و بسیار متأثر از داروینیسم است و به‌عنوان زیست‌شناس تکاملی با رویکرد طبیعت‌گرایانۀ خویش سعی در تبیین تمامی پیچیدگی‌های جهان دارد و همچنین با استفاده از اخلاق تکاملی، پیوند میان دین و اخلاق را انکار می‌کند ودر نهایت در تلاش است که فرضیۀ خداوند را به‌عنوان طراح و ذهن کیهانی کنار گذارد. اما نکتۀ شایان توجه این است که با وجود وارد آمدن نقدهای جدی بر نظریۀ تکامل داروین، این نظریه همچنان اهمیت زیادی دارد و به‌نظر می‌رسد تعارض‌های بسیاری را میان باورهای دینی و علم موجب شده است. در نظر بسیاری از افراد، معارضه‌ای که متوجه دین است، ناشی از تعارض میان محتوای علم و دین نیست، بلکه از مسلّم انگاشتن این فرض است که روش‌های علمی، تنها راه رسیدن به شناخت و کشف واقعیت هستند. در پژوهش حاضر برآنیم که با بررسی نقادانۀ برخی رویکردهای طبیعت‌گرایانۀ داوکینز از منظر آلوین پلنتینگا و دیگران، از این نتیجه دفاع کنیم که می‌توان با تفسیر درست از نظریه‌های مطرح در علوم تجربی و توجه به مسائل روش‌شناختی در حوزه‌های علمی، میان علم و دین توافقی حقیقی یافت و در نهایت روش‌های علمی برای شناخت جهان را به‌عنوان شیوه‌های تدبیر و فاعلیت الهی برشمرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی انتقادی نظریة زایتگایستِ اخلاقیِ داوکینز

داوکینز در دیدگاه «اخلاق ژنتیکی مبتنی بر نظریة تکامل» مدعی است که یک «زایتگایست اخلاقی» یا «روح زمانة اخلاقی» وجود دارد که در جوامع تکامل می‌یابد. وی با رد اصول اخلاقی مبتنی بر دین و مطلق‌گرایی اخلاقی معتقد است که ماهیت اخلاقیات بر اساس روح زمانه به‌سرعت در حال تغییر است و هر دوره‌ای اصول اخلاقی مختص به خود را می‌طلبد. به ادعای او دین و اخلاق محصول فرایند زیستی تکامل و انتخاب طبیعی هستند. اخلاق...

full text

نقد پلنتینگا بر تکامل‌باوری داوکینز

چکیده پس از آنکه در قرن هفدهم میلادی مدعای تعارض علم جدید و دین، در بستر مناقشات میان احکام نجوم جدید و آموزه­های کتاب مقدس مسیحی، شکل گرفت، داروینیسمِ سربرآورده در قرن 19 جبهه جدیدی گشود و بر آتش تعارض در بسترمناقشه میان آفرینش­گرایی، به منزله یکی از آموزه­های اصلی کتاب مقدس مسیحی،و تکامل گرایی زیست شناختی دامن زد و مدعی شد که این آموزه دینی استحکام و اتقان علمی ندارد. ریچارد داوکینز، به عنوان...

full text

بررسی نقادانۀ خداباوری شکاکانۀ برگمن و بن‌بست شکاکیت اخلاقی

خداباوری شکاکانه یکی از انواع پاسخ‌های فیلسوفان خداباور در واکنش به مسئلۀ قرینه‌ای شر است. این رویکرد که خود دربردارندۀ مجموعه‌ای از آراست، با تکیه بر محدودیت قوای شناختی بشر و پیچیدگی و ژرفای واقعیت ارزشی، در ادعای گزاف‌بودن شرور تردید می‌افکند. این مقاله مبتنی بر آرای برگمن، از فیلسوفان برجستۀ این حوزه، است. برگمن با مطرح‌کردن فرض‌های شکاکانۀ خود که مبتنی بر اصل «نمونة بارز» هستند، می‌کوشد تا...

full text

بررسی استدلال‌های ماتریالیستی ریچارد داوکینز دربارة خدا و تکامل

نظریة ‌‌خداناباورانة ‌‌ریچارد داوکینز، زیست‌شناسِ انگلیسی، بر دو استدلال «سادگی» و «فرایند انباشتی» مبتنی است؛ بر اساس استدلال سادگی قوانین بنیادین فیزیک ساده‌اند و از این‌رو، پیدایش تصادفی و بی‌دلیل قوانین بنیادین تبیینی ساده است، ولی فرض وجود خالقی که طراح جهانی با چنین پیچیدگی‌های بسیار گسترده باشد، نظریه‌‌ای بسیار پیچیده است. بر اساس استدلال فرایند انباشتی، داوکینز بر این باور است که جهان ما...

full text

بررسی انتقادی نظریه زایتگایستِ اخلاقیِ داوکینز

داوکینز در دیدگاه «اخلاق ژنتیکی مبتنی بر نظریه تکامل» مدعی است که یک «زایتگایست اخلاقی» یا «روح زمانه اخلاقی» وجود دارد که در جوامع تکامل می یابد. وی با رد اصول اخلاقی مبتنی بر دین و مطلق گرایی اخلاقی معتقد است که ماهیت اخلاقیات بر اساس روح زمانه به سرعت در حال تغییر است و هر دوره ای اصول اخلاقی مختص به خود را می طلبد. به ادعای او دین و اخلاق محصول فرایند زیستی تکامل و انتخاب طبیعی هستند. اخلاق...

full text

بررسی "استدلال سادگی » ریچارد داوکینز درباره ی پیدایش جهان

ریچارد داوکینز، زیست شناس معاصر انگلیسی، بر اساس استدلالی با عنوان « استدلال سادگی" fvاین باور است که قوانین بنیادین فیزیک در آغاز پیدایش این جهان و به دنبال آن، پیدایشموجودات پیچیده ی زنده به ویژه انسان طی فرآیند تکامل تدریجی، به صورتی تصادفی و بدون نیازبه وجود خداوند، پدید آمدهاند. به نظر وی، قوانین بنیادین فیزیک ساد هاند، بنابراین پیدایش تصادفیو بی دلیل قوانین بنیادین، تبیینی است ساده ولی فر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 17  issue 1

pages  95- 113

publication date 2020-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023